De belangrijke rol van speeksel in mondgezondheid
Speeksel is een essentiële vloeistof voor een gezonde mond. Het wordt geproduceerd door verschillende speekselklieren en heeft vele belangrijke functies. Speeksel dient niet alleen als smering bij kauwen, slikken en spreken, maar het bevochtigt en reinigt ook het mondslijmvlies. Daarnaast beschermt speeksel tegen tanderosie door zuren te neutraliseren, tegen tandbederf door beschadigd tandglazuur te herstellen en tegen infecties door antimicrobiële eiwitten. Het speeksel bereidt ook de spijsvertering voor door het enzym amylase, dat de eerste stap is in de vertering, en het helpt bij het vrijmaken en oplossen van geur- en smaakstoffen uit voedsel.
Afwijkingen in speekselproductie of samenstelling kunnen leiden tot diverse mondgezondheidsproblemen, zoals gaatjes, ontstoken tandvlees, tandplakophoping en schimmelinfecties. Het is belangrijk om te letten op de manier van eten, aangezien dit invloed kan hebben op de functie van speeksel. Een verstoorde balans van speeksel kan leiden tot problemen met spreken, eten en zelfs slaapproblemen en emotionele problemen. Mogelijke oorzaken van speekselproblemen zijn onder andere mondademhaling, medicatiebijwerkingen, bestralingen, roken en alcoholgebruik, uitdroging en stress.
In geval van problemen met speeksel is het aan te raden om speekselonderzoek te laten doen. Dit onderzoek kan de hoeveelheid en samenstelling van het speeksel bepalen, waarop een behandeling afgestemd kan worden. Bij droge mondklachten kan het Nederlands Speekselcentrum diagnostiek en advies bieden. Het is belangrijk om de rol van speeksel te erkennen en te zorgen voor een gezonde speekselproductie voor een optimale mondgezondheid.